Автореферат и диссертация по медицине (14.00.05) на тему:Антиоксидантный потенциал ингибиторов циклооксигеназы-2 при первичном деформирующем остеоартрозе

О'

Л V

ЖОК:§1б1721л/6-007.24 К,олжазба кукында

САДЬЩОВА ЗАМИРА ЭМТР^ЫЗЫ

ЦИКЛООКСИГЕНАЗА-2 ИНГИБИТОРЫНЫЦ Б1Р1Н1ШЛ1К ДЕФОРМИРЛЕНГЕН ОСТЕОЛРТРОЗ АУРУЬШДАРЫ А1ГГИОКСИДА1ГГТЫК,

ПОТЕНЦИАЛЫ

14.00.05. — 1шк1 агза аурулары

Медицина гылымдарыныц кандидаты гылымл дэрсжесп! алу ушш дамындалгап диссертацняпыц авторефераты

К,азакстап Республикасы Алматы 1999

Жумыс К,азакстан Республикасыпьщ денсаулык. сак,тау ¡стер1 агсгатиипнщ Семей мемлекетпк медициналык; академиясында орындалган

Рылыми жетскийа: медицина гылымыныц докторы,

профессор Сейсенбаев А.Ш.

Арнайы оппонентгер: ______ медицина гылымыныц докторы,

профессор Айтбембетов Б.Н.

медицина гылымыныц кандидаты Сагандыкова С.К,.

Журпзуип уйым: Караганды мемлекетгис медициналык, академиясы

Жумысты к;оргау "------"----------- 1999жылы сагат "------"

С. Д. Аефендияров атындагы К,азак, мемлекетпк медицина университстшде Д 09.01.15. диссертациялык; кецестщ можЫсище отсд1, 480012, Алматы к,аласы, Толс-би кошес! 88 уй.

Диссертациямсн С. Д. Асфсцдияров атындагы Кдзак, мемлекеттис медицина университетшщ штапханасында танысуга болады.

Автореферат "------"----------- 1999жылы таратылды.

Диссертациялык, кецеспн, гылыми хатшысы медицина гылымыныц докторы, ~Т р ус профессор у'Х Бегамбетова Р.С.

Тацырыптын о з е к т i м э с е л с с i K,a3ipri ксзде остеоартроз кец тараган буын ауруларыныц 6ipi. Деформациялаушы остеоартрозда(ДОА) колданылатын ем недоу1р кеп болганымен, олардыд емдш ecepi Keü6ip жагдайларда жеткшжт1 бола бермейдь Сондыктан да ревматолгтардыц алдында дорнпк заттарды тшмд1 пайдалану мак,саты тур. Эпидемиологиялык зерттеулер бойынша/Маянский Д.Н., 1991; Otto Р., 1983/ гургыльщты халык,тыц 10-12% ДОА-мен ауыратынын корсетть Олардыц коппплЫ 40-60 жас арасындагы вйел адамдар, 6ipaK, соцгы жылдарда аурудыц "жасаруы " байкалып жур/Насонова В.А.,1993/.

Барлык; буын ауруларыныц жыл сайынгы KepccTKim шамаларына к,арай отырып, аурудыц таралуымен ауруга ушыраудьщ абсолют^ жене салыстырмалы шамаларыныц ecin отырганын коремгз, ocipece 65 жастан аск,ан наук,астарда аурудыц ecyi 50% —ке дешн жетед!. 1996 жылгы статистикалык есептеу бойынша /Насонова В.А., 1998/ Ресейде барлык, буын ауруларымсн ауыратын 10,93 млн наукастар т1ркелген, оныц 4,12 млн алгаш рет диагноз к,ойылгандар. Ал олардыц 1шшде 16% остсоартрозбен ауыратындар.

Ауруга к,арсы куресте, оныц уактылы диагнозын кою, этиологиясы мен патогенезш аныктау, алдын алу шаралары мен ем журпзу елеул1 орын алады. Бул сурактардыц кеп acneKTbiepi голыгымен шепплген жок,, осы кунге дейш ауру диагнозын кеш аныктау, ceniMfli этиопатогенезд1к емщц болмауы, аурудыц оршуш уакьттында токтата алмауга, патологиялык 03repicTiH Kepi кайтпауына окследь Бугшп кунде осы сурактар озеюп моселе болып отыр.

EipiiimijiiK деформациялаушы остеоартроз (БДОА) лммунонатогенезшщ белгт теориялары осы аурудыц пайда болуымен дамуыныц 6:р жагын гана тусшд1ред1. Сондыктан да, толыгымен аныкталмаган патогенстикалык механизмдерге жаца 1здешстер журпзшед1/Насонов Е.Л.,1994/ Соцгы кездерде ер-турл1 патологиялык, жагдайларда, кабинуда бос радикалды процестерге, майлардыц аскын тотыгуына, антиоксиданттык, корганыска ерекше коцш болшуде/Shyingu М, 1984/. Эритроциттер мембранасында майлардыц аскын тотыгуыныц (МАТ) удеу1, МАТ-ныц соцгы ошмдер1 малонды диальдегидтщ (МДА), диен коныогатыныц (ДК) жогарлауымен, антиоксидантты жуйешц Heri3ri ферменттер1 супероксиддисмутаза (СОД), каталаза белсендштшц темендеу1мен жоне к;ан сары суында токоферол молшершщ темендеу1мен катар журед1. Осы ■ мол1меттерге карамастан, жалпы бершген гылыми эдебнеттерде деформациялаушы остеоартрозда майлардыц аскын тотыгу жуйесш зерттеугс аз кевдл болшген. БДОА-ц емшдеп соцгы жацалык, деп цнклооксигеназа-2 (ЦОГ-2) концепциясын атауга болады. К,абынуга карсы заттардыц occpiH арахидон кышкылыныц Heri3ri ферменп циклооксигеназа ферментшщ басылуымен байланыстырады. Соцгы жылдары простаглондин (ПГ) синтезшщ реттелушде ор-турл1 кызмет аткаратын ЦОГ-1, ЦОГ-2-деп белпленетш ек1 изоформалары ашылды (Potaia L, Santucci L, Furno Petal, 1995 ). ЦОГ-1 коптеген жасушыларда кездесетш структуралы фермент, жасушылардыц калыпты функционалдык, белсендШгш камтамасыз етуге катысатын ПГ ошмш реттейдь ЦОГ-2 калыпты жагдайда коптеген тшдерде оте аз мелшерде кездесед!, ал кабыпу

процесшде оньщ децгеш курт жогарлайды. Стероид емес кабынуга карсы заттар ЦОГ-нын, ckí изоформаларынын, да белсендштн басканымсн, олардыц кабынуга карсы бслсендШп ЦОГ-2 ecepiMeH байланысгы ( Appleton I, Vane J, 1994). 1993 жылы Германияда ЦОГ-' 2-hí селективт! ингибирлейтш, асказан-iuieK жолыныц сшемейл1 к,абатын закымдамайтын жаца дортк зат — мелоксикам (мовалис) жасалып шыгарылды. СЕК,3-н; антиоксиданттык acepi белгш!. Бул тургыдан ЦОГ-2-нщ селективт1 ингибиторларыныц баска СЕК,3-мен салыстыргандагы антиоксиданттык; потенциалы кандай екендш белпшз.

Ж\мыстыц мацеаты - 6ipiuuimK деформациялаушы остеоартрозда циклооксигсназа-2 ингибиторыныц антиоксиданттык. иотсициалын зерттеу.

Зерттеу мэсслелср1

-BipiniiiuiiK деформациялаушы остеоартрозбен ауыратын наукастарда емхана аумагында белсенд1ршген OTTeri метаболии генерациясыньщ керсеткгщ шамасын зерттеу.

-Циклооксигеназа-2 ингибиторыныц (мовалис), 6ipÍHinüiiK

деформациялаушы остеоартроздын, клиникалык корсетк1ш шамасына ocepiH зерттеу.

-BipinminÍK деформациялаушы остеоартрозда мовалистщ белсенд1р!лген OTTeri метоболии генерациясына ocepiH зерттеу.

-BipÍHiumK деформациялаушы остеоартрозда белсевднршген OTTeri метаболит! шамасыныц козгалысын зерттеу бойьшша мовалистщ бслсендштн болжау.

Рылыми жацальщ БДОА-да белсенд1ршген OTTeri метаболит! к0рсетк1штершщ шамасы (супероксидт1 анион-радикал,cyTeriiiiH аск,ьш тотыгы) 6ipiuii рет зерттелш, аурудыц оту агысына МАТ жоне АОК, процестершщ меш аныкталып отыр. БДОА-дыц кешенд1 емiнс багытталган антиоксиданттык коррекция журпзу непзделген.

Bípniuii рет клиникада циклооксигеназа-2 ингибиторыныц антиоксиданттык потенциалы зерттелш отыр. Аурудыц клиникалы-функционалдык жоне лабораториялык корсетюштер шамасын жиынды зерттеу непзшде ЦОГ-2 ингибиторы мовалистщ ecepi нотижел1 екендт аныкталды. Мовалис емшщ нотижелж критерш ретшде оныц антиоксиданттык ocepiH( in vitro жэне in vivo ) зерттеу KepcKTiri долелдендь

Тожфнбелш мацызы БДОА-ныц патогенетикалык cmíhíh жаца мумкшдт ашылды. Наукастарга мовалис жеткш!кт1 тшмд1 эсер керсегп, баска стероид емес кабынуга карсы заттармен (СЕК.З) салыстырганда жагымсыз жагдайларыныц болмауымен козге TycTi. СЕК,3-ды узак колданганнан кейш жш болатын аскыну ягни, ¿шек-карын жолындагы бузылыстар аз кездестк

Мовалистщ антиоксиданттык оссрш in vitro жоне in vivo зерттеу ем осершщ нетижесш болжауга комсктеседь

Жумыстыц апробацнясы Жумыстыц нспзп цагидалары келеа «ерлерде царалып талкылаудан отк!з1лдг "Биоплазма - феномен кизпи" халыкдралык симпозиумда (Алматы, 1997), II Орталык; Азия сардиологтарыпыц конгресшде (Алматы, 1995), Альтернатив™

медицина бойынша Халык,аралык, конференцияда (Бомбей, 1996), "Фитопрепараты для медицииы и агрокультуры" атты калык,аралык; конференцияда (Караганды, 1999).

Жумыстыц игериу жолдары BipinuimiK деформациялаушы эстеоартрозбен ауыратын наук,астар емшде циклооксигеназа-2 ингибиторы мовалисп к,олдану Семей цаласыньщ №1 калальщ оиникалъгк аурухананыц терапия бол1Мшде, клиникалы-циатностикалык орталык,та журпзивд. Жумысты журпзу кезшде щенсаулык сактау тож1рибее1не 6ip рационализаторлык, усыные гнпзшдь

Жариялапымдар Диссертация такырыбы бойынша 6 баспалык ¡кумыс жариялапды.

Жумыстыц колем! жопе курылымы Диссертация 97 баспа беттердеп гурады. Oran Kipicnc, адсбиеттерге шолу, 2 тарау азшд1'к зертгеулур, галкылау жене корытынды юредк Жумыск,а 16 кесте, 8 сурет енпзтен. Одебиеттср tí3ímí 91 отандык, жоне 147 шет ел вдебиеттершеп к.уралган.

Жумысты коргауга шыгарылгап neri3ri жагдайлар:

-BipimnmiK деформациялаушы остеоартрозда антиоксиданттык, к,органыс жуйесшщ дисбалансымен журетш майлардыц аскын тотыгуыныц белсендШп байкалады.

-Майлардыц аскын тотыгу жоне антиоксиданттык, корганые жуйелершщ бузылу дореже^ синовит белпешщ болуына байланысты.

-Циклооксигеназа-2 ингибиторы мовалистщ антиоксиданттык, потенциалы пироксикамга Караганда жогары болды.

-Мовалистщ антиоксиданттык ecepi бойынша in vitro оныц к,абынуга карсы ocepin болжауга болады.

ЗЕРТТЕУ К^ЖАТТАРЫ МЕН ЭД1СТЕР1

BipinmuiiK деформациялаушы остеоартроз ауруын клипикалык зерттеу жоне циклооксигеназа-2 ингибиторы — мовалис всершщ негижелШгш осы аурумеп ауыратын 86 наукаста тексерд1к.

БДОА диагнозы клиникалы-лабораторияльщ-функционалдык зерттеу oflicTepi ескер1ле отырылып Америка ревматологтарыныц ассоцияциясы (АРА) критерилерш колдану аркылы койылды. БДОА-бен ауыратын 86 наукастыц 25-in бакылау тонтагы наукастар курады,

олар укалау, физиотсрапиядан баска негзп см ретшдс пирокеикам кабылдады жоне косымша белплер1 бойынша кажегп ем журпзвдь Heri3ri топты БДОА-бен ауыратын 61 наукас курады, оларга neri3ri ем ретшде мовалис бсршдь Ал лабораториялык жене функционалдык, кврсстк1штерд1 бакылау yiuin 15 cay адамдар тексер1лд1.

Жалпы журпзшетш лабораториялык зерттеулсрмси катар тотыгу метаболизмшщ вд1стер1 колданылды.

-МАТ поцесшщ каркынын, эритроциттердеп малонды диалдегид децгеш бойынша багалайды. МДА концентрациясы тиабарбитур кышкылымен реакцияга тусш M.Ishichara модификациясы бойынша Jagi Oflici аркылы боялган комплекс тузу1 аркылы аныкталган /Гончаренко. М.С., Латинова A.M., 1985/; белсенд1ршген оттеп метаболиттерш (БОМ) апыктауга супероксидт1 анион-радикал жоне сутегшщ аскьш тотыгыныц децгейш хемилюминесценциялык эд1спен зерттеу юред! /Pronai L. Et al., Wymann M.P., 1987/;

-антиоксиданттык корганыс (AOKJ жуйесш1ц ферменгп ббл1м1шц белсендЫгж аныктау: супероксиддисмутаза (СОД) белсендЫпн эритроциттерде НАД.Н жЭне феназинметасульфат катысуцмен, нитроквк тетразоль КалыптасуыныЦ ингибирлену дорежесп бойынша аныктап, шартты б1рл1к/мг деп белплейм!з /Дубинина Е.Е. автор.,1983/;

-Кан сары суындагы глутатион пероксидазаныц (ГПО) белсендШгш СФ-46 мен, 260 им толкын узындыгында тотыккан глутатион жиналуы бойынша аныктадык жоне тотыККан глутатион микромоль елшепп бойынша белпленд1 /Переслегина И.А.,1989/;

-каталаза белсендЫНн СФ-46 арКылы, 240 им толкын узындыгында онтикалыК тыГыздыгыныц твмендеу! бойынша, Н. Aebi одк^мен аныктадык-Белсенд1л1к 6ipflin ретшде 1х М10'3 секундта сутеп аскын тотыгынын, диспропорциялану жылдамдыгын есептеген.

-СЕК.З-Ц антиоксиданттык потенциалын in vitro зерттеу. Бул у™11 6Í3 БДОА-бен ауыратын наукастардыц лимфоидтык жасушыларыныц культурасында супернатанттардыц (тунба уст! суйыктыгьшыц) антиоксиданттык; иотенциалып

хсмилюминссценциялык эд1спен егукуйрыктыц 10% милы затыныц гомогенатыныц люминол тоуелд1 хемшпоминесценция жарыгыныц бэсецдеу1 бойынша зерттед1к;

- Аяк-колдыц комиьютерл1К ара кашьщтык термографиясы. Компьютерлж комплекс ипфракызыл сэулел1 кабылдаплштан жоне IBM PC AT 486 турады. Компьютерл^к ара кашыктык; инфракызыл термография жылу K63Í жок жоне кун соулеа тура туспейтш болмеде журпзшедь Термоакау колемш, орташа температурасын, термоассиметриялык белштерппц ортасы арасындагы жэне сап мен балтыр арасындагы температуралык градиент коэфициентш жэнс температуралык градиент бойынша аяк-колдыц термоассиметриясын TÍ3e буыныныц симмстриялык бол1ктер1, ягии TÍ3e асты ойыгы жоне TÍ3e уст! арсында олшедж.

Барлык зерттеулер ем басында жэне ем кабылдап болганнан кейш журГ131ЛД1.

Зерттелш отырган од1стер нэтижелшш клиникалы-лабораториялык-функционалдык керсеткшггердщ жиыны бойынша багаланады.

ЗЕРТТЕУ НЭТИЖЕЛЕР1 ЖЭНЕ ОНЫ ТАЛЦЫЛАУ

1. БДОА-бен ауыратын наукастардагы м а й л а р д ы ц а с к, ы п т о т ы г у ы н ы ц жэне а н т и о к с и д а н т т ы к; коргапыстыц жагдайы

EipinnrniK деформадиялаушы остсоартрозбсн ауыратын ау^астарда майлардыц аск,ын тотыгу жуйесшщ жене нтиоксиданттык, жуйенщ зерттслген KepceTKiniTcpine корытынды саеаганда, оныд айтарльщтай ыгысканын аныктадык,. Зерттеу ютижелер1 1 кестеде жене 1 сурстте керсетшген.

- кесте

Деформирленген остеоартрозбен ауыратын наук,астардагы майлардыц аск,ын тотыгу жоне антиоксиданттык, к;органыс жуйесЬйц корсетк1штер1

ЕСерссткштер Her¡3ri ТОП П = 40 Бак,ылау тобы п = 20 Донорлар п = 15 Р1 Р2

эрнт. МДА мкм/мл 9,41 ± 0,33 9,53 + 0,42 7,23 ± 0.20 0,001 0,001

У2 шарт.б1р/мл 6,36 ± 0,19 6,45 ± 0,24 4,45 ± 0,13 0,001 0,001

>02 шарт.б1р/мл 6,32 ± 0,17 6,61 + 0,25 5,56 ± 0,18 0,05 0,01

ит. СОД б!р/мг 4,96 ± 0,18 4,67 + 0,25 7,64 +0,20 0,001 0,001

ГПО мкм/мл 17,9 ± 0,30 18,2 ± 0,36 20,0 ± 0,53 0,05 0,05

Катал аза Н20: 1с-'м.кг3 0,026 + 0,0019 0,027 ± 0,0015 0,015± 0,0011 0,001 0,001

Е с к е р т у

1. pl- непзг-i топ наукастары мен донорлар KOpceTKimTepi айырмашылыгыныц айкындылыгы;

2. р2- бак;ылау топпен донорлар керсеткштер1 айырмашылыгыныц айцындылыгы

1-кеетсде жене 1-еуретте кереетшгендепдей, БДОА-бен 1уыратын наукастарда МАТ-ц еоцгы ошмдершщ ( МДА, БОМ-:упероксидт1 анион радикал жоне сутеп аскын тотыгы) :онцентрациясыныц жогарлаганын керем1з.

Cay адамдардыд эригроциттершдеп МДА молшер1 7,23 ± 0,37 1км/мл болгапда, neri3ri топтагы науцаетарда МДА мелшер! 1,4 еее :оп болады, япш 9,41 ± 0,33 мкм/мл, бакылау топта 9,33 + 0,42 1км/мл. Малонды диальдегидтщ цалыпты жагдайдагыдай молшер1

непзп топтагы 13 (21,3%) наукаста, бакылау топтагы 3 (12%) наукаста, ал жогарлауы непзп топтагы 52 (85,2%) наукаста, бакылау топтагы 19 (76%) наукаста ксздесть Жас шамасына байланысты, кеп мелшер1 60 жастан жогары топта ксздесед1. Ал к,абыиу белпсше байланысты карастыратын болсак, синовит белпс1 бар наукастарда МДА концентрациясы непзп жоне бакылау топтагы наукастарда 1,5 /р< 0,001/, есе коп болды, ягни 10,65+0,36 непзп топта жонс 10,59+0,69 бакылау топта. Ал синовит белпсч жок наукастарда непзп топта 1,1 есе жогарлап /р< 0,05/ 8,27 ± 0,33 тсц болды, бакылау топта 1,2 есс жогары / р< 0,001/ 9,53 ± 0,12 мкм/мл куРаДы-

Супероксидт! анион радикалдын, орташа мелшер1 непзп топта 6,43 ± 0,19 /р<0,001 /, ал бакылау топта 4,51 ± 0,21 /р<0,001 / шамасында болады. Синовит бслпс1 бар наукастарда супероксидт1 анион радикалдыц корсетюш шамалары 1,5 есе кебейсе непзп топта 6,56 + 0,36 шартты белп /р< 0,01 /, бакылау топта 6,33 + 0,30 /р< 0,05/, ал сиовит бслпсшс1з наукастарда 1,1 есе кобейген непзп топта 6,17 ± 0,19 /р< 0,05 /, бакылау топта 6,23 ± 0,27 шартты белп /р< 0,01/.

Жогарлауга сутсп аскын тотыгыныц корсетк1ш жамаларыныц да тендснциясы бар: 6,32 + 0,17 шаргты/б1рл1К непзп топта, 6,61 ± 0,25 шартты/б1рл1к бакылау топта, ягни донорлардьщ корсетк1ш шамалары- нан 1,1 жоне 1,2 есе коп. Непзп топтагы 27 (42,3%) наукаста, бакылау топтагы 9 (36%) наукаста сутск аскыныныц децгсй1 жогарлаганын керем1з. Синовит белг1с1 бар топта сутеп аскын тотыгы децгеш донорлармсн салыстырганды непзп топта 12,5%-ке жогарлаган /р< 0,05 /, 6,35 ± 0,22 , бакылау топта 14,7% /р< 0,05 /, 6,51+0,41 болды жене синовит белпсшс1з топта 7,87%-ке жогарлады/р= 0,05/, 6,01 + 0,25 жене 9,35% /р< 0,05/, 6,15 + 0,027 сэйкес.

Сол сиякты БДОА-бен ауыратын наукастарда кейб^р антиоксиданттык ферменттерд1ц - эритроциттерде сунероксид-дисмутаза, плазмада глутатион пероксидаза бслсендштшц томендегсш жене мембрана етизгинтш бузылуыныц индикаторы болып табылатын плазмада каталаза белсендШгшщ жогарлаганын керд1к.

Табылган бузылыстар МАТ процессшщ интенсификация себеб1 ретшде карала алады. Осы ферменттердщ ец жогаргы депрессиясы синовит белпс1 бар топта аныкталды, ягни оны антиоксиданттык жуйенщ кажуымен байланыстыруга болады.

СОД белсендипгппц томендеу1 елеул1 болып отыр: непзп жене бакылау топтарда бул керсетиш 1,5 жоне 1,6 ссе темендедь ягни 4,96 + 0,18 /р<0,001/ жене 4,67 + 0,25 /р<0,001 /, ал донорларда 7,64 0,42 б1рл1к/мг болды. Непзп топта синовит белпе! бар наукастада 1,7 ссе темсндед1 /р< 0,001/ , 4,07 + 0,25 болса, синовит белпсшс1з топта 1,4 есе жогарлады / р< 0,001/, япш 5,32 ± 0,27 б1рл1к/мг курады.

МАТ жуйесЫц сиповит белпсше байлаиысты KepceTKiurrepi

12 i

Г^-МДА -»-02 —А—Н202

2 -

О ---,-----

синовит белп'Ымен ^ сиповит белпсжЫз

2 сурет

Плазмадагы каталаза концентрациясыныц жогарлауы непзп топта 0,026 ± 0,0019 дейпг, ягни 0,015 ±0,0011 донормен салыстырганда 1,6 есе коп, ал бакылау топта 0,027 ± 0,0012 дейш, 1,7есс коп. Heri3ri топтагы 30 (75%) наукаста, бакылау топтапя 17 (85%) наукаста каталаза децгет жогары болды. Сиповит 6enrici бар наукастарда 1,6 есс жогарлады 0,026 ± 0,0012, синовит белпсшс1з топта 1,4 есс жогарлады, 0,022 ± 0,0015 болды.

Антиоксиданттык ферменттсрдщ ппшде ГПО белсендШп томен. Донорлардагы ГПО белсендШп орташа 20,4 + 0,53 мкм/мл, непзп топта 17,9 ± 0,30 жоне бакылау топта 18,2 ± 0,36 , ягни донорларда 1,1 есеге томен. Бул ферменттердщ белсендтгппц томендеу1 непзп топтагы 26 наукаста (65% ), бакылау топтагы 10(50%) наукаста кездест1. Синовит белпс1 бар наукастарда ферменттер белсендЫпшц томендеу! 23,7% 16,4 ± 0,27 жэне 20,8% /р< 0,001/ сейкес, синовит белпсшс13 топта 14,9% 17,7 + 0,30 жене 11,8%/р< 0,05/ болды.

Сонымеп, майлардьщ аскьп1 тотыгу жоне антиоксиданттык, жуйешц керсетиш тпамаларып салыстырганда, БДОА-беп ауратып наукастарда донорлармен салыстырганда недеуар айырмашылыктары бар екешн корд!к. БДОА-бен ауратын наукастарда МАТ-ц соцгы еншдер1-МДА, БОМ генерациясыньщ, супсроксидп анион радикалдьщ жогарлауы, ал оритроцитгердеп СОД белсендшпнш, томендеут, плазмадагы каталаза децгейпнц жогарлауы кездесед1.

Алынган нетижелерден БДОА-бсн ауыратын наукастарда МАТ нроцесшщ есу тсндснциясына беШм екенп! корем1з. Синовит бcлгici бар наукастарда МАТ интенцификациясы жене антиоксиданттык жуйе кажуы байкаладьг. Аурудьщ кабыну белпсше байланысты антиоксиданттык, жуйе KopceTKiiUTepinin езгеше болу ce6c6i, созылмалы процесстердщ болуына байланысты ферментпк,

энергиялык жене т.б. жуйелердщ кажуымен тусшд1р1ледь

Дегнмен де, БДОА-бен ауратын наукастардагы МАТ жене АОК, жуйелершщ карым катынасы аз зсрттелгеп. Осыган орай, 6i3 CKi жуйе керсс-таш шамалары арасында корреляция журпзуге тырыстык. Майлардыц аскын тотыгуы жопе антиоксиданттык фсрменттердщ дсцгсйшщ KepeeTKiui шамалары арасында корреляция журпзгенде байланые бар екенш корд1к. 2 кестсде керсет1лгендей АОЖ neri3ri ферменттершщ — СОД жене супероксидтч анион радикал децгеш арасында( г= -0,811; р<0,01 ) айкын Kepi корреляция жене каталаза мен сутегшщ аскын тотыгы арасында ( г= +0,770 ; р< 0,01 ) тура байланые бар.

Орташа Kepi байланые СОД жоне МДА арасында /г= -0,562; р<0,05/, ГПО жене МДА /г=0,44б ; р<0,05 / жопе сутегшщ аскын тотыгы арасында / г =0,647; р<0,05 / аныкталды.

Супероксиддисмутаза жоне сутегшщ аскын тотыгы, глутатион-пероксидаза жене супероксидт1 анион радикал арасында корреляция елс1з болды (р> 0,05).

2-кесте

Майлардыц аскын тотыгу параметрлер1мсн антиоксидантты жуйешц корсегаш шамалары арасындагы корреляция / г / коэффициент!.

Параметрлер1 малонды диальдегид мкм/мл супероксидт1 анион радикал шартты б1рл1к сутегшщ аскын тотыгы шартты б1рл1к

СОД 6ip./Mr -0,562 * -0,8)1** -0,305

ГПО мкм/мг -0,446 * -0,375 * -0,647*

КАТ НгОз/сЮ"' + 0,327 +0,433* + 0,770*

Е с к е рту

1. * - айырмашылык айкьшдылыгы /р< 0,05/;

2. * * - айырмашылык айкьшдылыгы /р< 0,01/.

Осылардыц 6epi патологиялык ироцестердщ закымдаушы ecepiHin жоне аурудыц opmyine океледи Алынган нотижелер, едебиеттерде бершген мел!меттермен сойкес келед1, ягни ол БДОА натогенезшде мацызды орын алатын МАТ ошмшщ канда кобейуК синовит öejirici бар туршде МДА концентрациясьшыц коп мелшердс болуы.

БДОА-бен ауыратын наукастарга цабыну реакциясын сапалы сипаттау yuiin компыотерл1к ара-кашыктык термография журпз1лдь Ол yuiÍH Ti3e буыны ауданыныц (S-G) жене TÍ3C асты ойыгыныц (S-P) термоацаулы келемше анализ ж1рпзшд1 жэне комньютерл1к б1рл1к дсп белплендь T¡3e буыны проекциясындагы тсрмоак,ауы бар аумактыц орташа олшсмш Цельси градусымен есептедж. "Пзс асты ойыгы аймагында (Т-Р), сол сияк,ты симметриялы аумакта, T¡3e буыныныц симметриялы аумактары арасындагы (D-T-G), TÍ3e асты ойыгындагы (D-T-P) температуралык градиента, TÍ3e буыны-сан (GF), TÍ3e буыны-балтыр (GT) нуктелер1 арасындагы температура айырмашылыгыныц температуралык градиент коэффициенты! олшедж.

3-кесте

БДОА-бен ауратып наукастармен cay адамдардыц термографиялык корсетк1ш шамалары

KopccTKiuiTep Cay адамдар n = 15 Сиовит белпс1мен n = 61

T-G 30,15 ± 0,07 31,43 ± 0,17*

D-T-G 0,21 ± 0,04 1,33 ± 0,12*

GF 0,077 ± 0,005 -0,045 ± 0,008*

GT 0,099 ± 0,007 -0,003 ± 0,009*

S-P 323,0 ± 16,7 170, 7 + 12,5*

T-P 32,37 ± 0,25 31,45 ± 0,19*

D-T-P 0,43 + 0,12 0,85 0,07*

D-T-PG 2,10 ± 0,24 0,03 ± 0,12*

Ескерту - *-айырмашылык айкындылыгы / р<0,05/

Cay адамдардыц термограммаларында гипертермия аныкталды, ол Т1зе асты ойыгыныц кан-тамыр жуйке шогыры егкен аймакта, ягни S-P 323,0 + 16,7 к.б., Т-Р 32,4 ± 0,25 градус. Т-Р корсетюшш Г-G (D-T-PG) корсегашпеп салыстырганда 2,1 0,24 градуска жогары болды. Температуралык керсетиштщ симметриялык дережес1 D-T-G жене D-T-P аркылы багаланды . Cay адамдарда бул градиент 0,21 + 0,04 жоне 0,43 ±0,12 болды.

Синовит белпс1 бар наукастарда гипертермобелсендШк T-G-31,43 ± 0,17 градус болды, cay адамдардагы кврсетюштен айырмашылыгы (+1,28 градус, р< 0,001) айкын. Ал корсетюин синовит белпе! бар иаукастарда cay адамдармен салыстырганда твмепдед1 (р< 0,001).

4-кесте

БДОА-бен ауратын наукастардагы ДК жоис МТД децгеш мен клиникалы-термографиялык, керсетюш шамалары арасындагы коррсляциялык анализ

Керсеткш1тер ДК г МТД г

Б-Т-Рв - 0,4733**

Т-О - 0,4421**

Б-Т-Р 0,3011** -

ОР -0,3613** 0,4555**

СТ -0,3017** 0,4516**

Ескерту-**- айырмашылык айкындылыгы /р<0,01/

Сол сиякты ДК жоне майлардыц тотыгу дорежеа (МТД) децгешмен клинико-тсрмографиялык корсеткшггср шамасы арасында коррсляциялык анализ журпзшдь Нотижелср1 12 кестеде корсет1лгсн.

Диен коныогаты децгешмен Э-Т-Р термографиялык, градиент! арасында тура корреляция ( г=0,3011; р< 0,01) жене кср1 корреляция ОБ (г= -0,3613; р< 0,01), СТ (г= -0,3017; р< 0,01) коэффициснттер1 арасында байкалды.

2. Б Д О А-бен ауратыи и а у к а с т а р д а

пироксикам ж о и с м овал и с 9 с е р I и салыстыру

Ем осерш багалау параметрлерш ескере отырып (2.4. тарауды Кара), непзп жоне бакылау тонтагы ем нотижелерш диаграмма ретшде корсетуге болады (6 сурст). Кец толыктамасы 8 кестеде корсет1лгсн.

Кестсдс керсеплгсндей мовалис кабылдаган наукастарда пироксикам кабылдаган топка Караганда ем едоу1р нотижсл1 болды, непзп тоггга 95,3%-ке ал.бакылау топта 88%-ке есерл1 болды, соныц ¡шшде жаксы осер непзп гоптагы- 51% наукаста, бакылау топтагы-16% наукаста байкалды.

Аурудыц непзп корсетк1штерше коп кощл белшедь Ем нэтижслерш салыстыра отырын, ек! топта да жаксы эсер корсеткешн корем1з, дегенмен аурудыц б1ркатар белплер1 мовалис кабылдаган топта айкын болды. Ем нвтижелШгш келес] керсетюштсрдщ озгер1сше байланысты багалаймыз. БДОА-бен ауратын паукастардыц жалпы клиника-лабораториялык корсеткпнтсрппц козгалысы 5 кестеде келпршген. Кестеде керсетшгендей Ричи индекс^ кабынган буындар саны, эритроциттердщ туну жылдамдыгы жоне температура градиентшщ озгср1с1 тексер^лген наукастарда журпзЗлген см козгалысына байланысты айкын езгерген. Бершген корсеткшггердщ взгер1с1 мовалис ушш аса айкын.

5-кесте

Пироксикам жене мовалис кабылдаган наукастардыц клинико-лабораториялык корсеткш!тершщ езгср1с1

Корсеткпптер Ем кабылдаган мерз1мдер

2-апта 1- ай 3- ай

А) пироксикам б) мовалис Ричи индекс! а)16,5 ± 1,21*** 8,4 ± 0,62 б)17,4 ± 1,35*** 8,7 ± 0,74 6)16,5 ± 1,21*** 8,9 ±0,71 6)17,4 ± 1,35*** 8,7 ± 0,69 6)16,5 ± 1,21*** 8,7 ± 0,75 6)17,4 ± 1,35*** 8,4 ± 0,76

К,абынган буындар саны а) 4,1± 0,32* 3,2 ± 0,29 б) 4,6 ± 0,37*** 2,9 ± 0,24 а) 4,1 ± 0,32*** 2,5 ± 0,19 б) 4,6 ± 0,37*** 3,1 ± 0,26 а) 4,1 ± 0,32** 2,7 ± 0,19 б) 4,6 ± 0,37** 3,0 + 0,29

Эритроциттердщ туну жылдамдыгы а) 29,3 ± 2,13** 20,8 ± 1,92 б) 29,7 ± 2,15** 20,1 ± 1,95 а) 29,3 ± 2,13*** 19,4 ± 1,75 б) 29,7 ± 2,15*** 19,7 ± 1,75 а) 29,3 ±2,13*** 17,3 +1,84 б) 29,7 ± 2,15*** 17,4 ± 1,84

Температуралык градиент а) 1,26 ± 0,14** 0,74 ± 0,09 б) 1,31 ± 0,17** 0,76 ± 0,11 а) 1,26 ± 0,14* 0,76 ± 0,12 б) 1,31 + 0,17** 0,78 ± 0,12 а) 1,26 ± 0,14* 0,75 ± 0,13 б) 1,31 + 0,17** 0,75 + 0,13

Е с к е р т у

1. * - айырмашылык айкындылыпл /р< 0,05/

2. ** - айырмашылык айкындылыгы /р< 0,01/

3.*** - айырмашылык, айкындылыгы /р< 0,001/

Ей топта да Ричи индексшщ корсеткпхп томендсгси, айкындылыгы р<0,001 тец болды. К,абынган буындар сапы мовалис кабылдаган топта, бакылау топка Караганда сел темен болды. Пироксикам Кабылдаган топта 2-апта мерз1мнен кейш айкындылык керсе-паип р< 0,05 тец болса, 1- айдан кейшп керсетюпи айкын р< 0,001 болды. Мовалис кабылдаган топта айкындылык керсетюпп р< 0,001-ге тец. Эритроциттердщ туну жылдамдыгы ею топта да ем кабылдаганнан 2-апта еткеннен кейшп айкындылык карсеткшн р< 0,01-ге тец болды, 1-3 ай мерз1мнен кепиг айкын керсеткш! р< 0,001 керсетть Пироксикам кабылдаган топта температуралык градиент туракты болган жок, 2-аптадан кейш р< 0,01 болса, 1-3 айдан кейшп керсетюпп р< 0,05 сел жогарлады. Ал, мовалис кабылдаган топта температуралык градиент темсндеу1 ем кабылдаган барлык мерз1мдерде туракты болды, айкындылык корсетинп р< 0,001-ге тец. Мовалис кабылдаган наукастарда ем нотижел1 болганын керд1к жене наукастардыц ешкайсысында жагымсыз жагдайлардыц белгшер1 болган жок- Сонымеи кабыиуга карсы жене ульцерогенд1К эсср1

жагынан мовалис пироксикаммен салыстырганда каушс1з екенш корем1з.

3. Наукастарда пироксикам жэне мовалис о с е рIн е н майлардыц а с к ы и тотыгуы мен антиоксида итты к о р г а п ы с корсетк!штер1 шамасыныц дпнамнкасы

Мовалиспсн смдеудщ артык,шылыгы майлардыц аскын тотыгу корсетюпи шамасыныц динамикасында да кершд1, 3-сурстте К8рсет1лгсн. Журпз1лген зерттеулердщ анализ^ бул керсетюштердщ непзп, топтагы наукастарда едоу1р жене айкын томендегенш керсетедь Пироксикам кабылдаган топта МАТ метаболит! децгешнщ б1раз темендеуше екслсд! .

Непзп топтагы иаукастардагы МАТ корсетшштершщ динамикасы

МДА Супероксидт! Сутекаскыны

анион радикал

□ емге дейш СЗемнен «ей1н

2-сурст

Малонды диальдсгид динамикасында да айтарлыктай озгер1стер болды. Эритроциттердеп МДА молшер1 9,43 ± 0,33 тен 6,53 ± 0,33-ке /р<0,001 / томендедь Сол сиякты бакылау топта да МДА децгсш темендед1, б1рак статистика жузшде айкын емес /р>0,05/.

Непзп топтагы БОМ гсперациясыныц параметрлершщ анализ! журпзшген емнщ нетижелШгш керсетть Супероксидт! анион радикал упин, динамика корнект! болды. Непзп топтагы наукастарда осы параметрлер 6,30 ± 0,15 тен 4,27 ± 0,17ге дсйш темендейдь айкындылыгы ,р< 0,001, ал салыстырып отырган тонта /р< 0,05/.

Бакылау топта да супероксидт1 радикал децгеш темендейд1, 6ipaK, статистика жузшде айкын емес /р> 0,05/.

Сутеп аск,ыи тотыгы да томендеуге бешм, 6ipaK, супероксидт! анион радикалга Караганда аз корнекп. Heri3ri топта бул параметрлср к.алыпты жагдайдыц жогаргы децгсйше дейш томендеген 6,32 ± 0,17 дсн 5,61 ±0,13 дсйш /р< 0,05/, бакылау топта 6,57 ± 0,17 ден 6,14 ± 0,19 дей1н /р>0,05/ томендеген. К,абыпу белплершс байланысты айтарлыктай езгер1стер болган жок-

Мовалис нэтижелштнщ белпс1 болып, антиоксиданттык Корганыстыц белсендШп табылады. Ем басындагы СОД белсендшй'шщ темен децгеш, ем нотижесшде жогарлауга бешм болады: 4,96 + 0,18 ден 7,37 ± 0,15 дейш, / р<0,001/. Бакылау топта СОД белсепдШгшщ жогарлауы статистика жузшде шамалы vana болады: 4,36 ± 0,20дан 5,38 ± 0,15 дейш (8 сурет).

Ем барысындагы наукастардыц антпоксиданттык статусы

СОД ед/мг

смго дешн емнен кейш

—ф— Непзп топ -П- Бакылау тобы

ГПО мкм/мл

-Heri3ri топ -Бакылау тобы

емге деиш

емнен кешн

Каталаза

-Непзп топ - Бакылау тобы

емге дешн

емнен кеиш

3-сурст

К,абыну белплерше байланысты ферменттер белсендиипшн, жогарлауы емге дейшп корсетиштермен салыстырганда синовиг

6enrici бар топта 43,7 %-ке, ал синовит бслпсшыз топта калыпты жагдайдагы корсеткпптерге жакын озгердк

Зерттеу нотижелер1 бойынша, ем соцыпда плазмадапл каталаза децгеш непзп топтагы наукастарда 29,5% /р<0,001/, ал бакылау ToirraFbi наукастарда 15,4% /р> 0,05/ томендегенш керем1з.

Осы корсеткшггердщ динамикасы мовалис осершщ жогары екенд1гше долсл бола алады.

Ем аягында зерттеу анализ! ckí топта да ГПО белсендиигшщ жогарлауга бей1м екенш корсетп. Heri3ri топтагы наукастарда ГПО белсендЫп 17,5 ± 0,29 дан 21,7 ± 0,35-ке дешн /р< 0,001/, ал бакылау топта 17,1 ± 0,35 ден19,2 + 0,23-ке дешн /р> 0,05/ жогарлады.

Сол сиякты бос радикалды тотыгуды (БРТ) зерттсудеп кед тараган эд1стердщ Gipi майлардыц аскып тотыгуыныц (НршшЫк ohímíh, соныц пшнде диен коньюгатын (ДК), майлардыц тотыгу дережссш (МТД) аныктау болыи табылады. Аптиоксидантты коргапыстыц куштенуш жвне аса тотыгуын 6ip уакытты багалау ушш биологиялык суйыктыктардыц индуцирленген хемилюминесценция aflici колданылады .

БДОА-бсп ауратыи наукастарда cay адамдарга Караганда ДК мелшершщ (р<0,001) жоне МТД молшсршщ (р< 0,001) жогарлаганы апыкталды, синовит белгЫмеп жоне синовит бслпсшыз туршщ кап сары суындагы ДК децгей1 арасында айкын айырмашылык бар скендМ Kepin;tf (р< 0,05). Ал МТД децгеш бойынша айырмашылык (р< 0,05) курайды.

4. Стероид емес кабы нуга карсы заттардыц acepiu олардыц а и т н о к с и д а н т т ы к потенциалы б о ¡i ы п ш а б о л ж а у.

Клиникада стероид смсс кабынуга карсы заттар кец колданылгапымен олардыц емдж есершщ механизм! толык шеннлмеген /Бененсон Е.В.,1988/. Олардыц нетижелийпнщ сурактары каралмай калып отыр. Буын аурулары емшщ жаца ¡здешеше емшц клииикалы-иммунологиялык ocepiH багалау жоне иммунотропгык ем тагайнидаута нелзделген эд1стсрд! болу жоне олардыц ocepiH багалау, иммунотропты ocepi бар жаца антиревмати-калык заттар жасау, иммунологиялык белсещп заттарды in vitro тож1рибеде арнайы сурыптау Kipefli. Емнщ аныкталгап 6ip гурш тагайындау 6ipinni^eii, сол дэpiлiк заттьщ белил1 немесе шамаланган ocepine, екшпиден, процестщ белсендь'пгше, жуйел1к белплершщ барлыгына, упшшйден косымша аурулардыц болуына жене аурудыц аскынуына тэуелдь

Стероид емес кабынуга карсы заттардыц аитиоксиданттык потенциалын TeKcepin б1лудеп б!здщ зерттеулер1м1з, in vitro тэж1рибссшде осы дерЫк заттарды арнайы сурыптауда жоспар куруга MyMKiHfliK бередк

Люминолмен индуцирленген егеукуйрык миыньщ 10% гомогепатыньщ теж!рибс жвне бакылаудагы хемилюминес-ценцияныц оз1нд1к KepceTKiiHTepi салыстырылды. ДврШк заттармен инкубацияланбаган суиеркатанттар ( бак,ылау) люминол тоуелд! хемилюминесценцияга эсер стад (жаркырау 21,3 тен 58,3 дейш шартты 6ipniK). Сол сиякты нироксикам мсп мовалистщ хемилюминесценцияга ecepinin езшд1К айырмашылыктары бар.

Пироксикам мен мовалис ocepine ушыраган жоне ушырамаган лимфоцитарлы культураныц егеукуйрык миыпыц 10% гомогснатыныц хемилюминецсенцияга (ХЛ) ecepi 6 кестеде корсет1лгсн. Осы _ KepcerKiui'rep бойынша пироксикам мен мовлис люминол т1уелд1 хемилюминсцссцияны айкын басады, б!рак мовалистщ бул хемилюминесценцияга ocepi басым. Осы дэрЫк загтардыц хемилюминесценцияга ессршщ индивидуальды айырмашылыктарын бел1п керсетуге болады.

6- кесте

Пироксикам мен мовалис ocepine ушыраган лимфоцитарлы культураныц супернатанттарыныц сгеукуйрык миыныц 10% гомогенатыныц хемилюминесценцияга ecepi

Керсетюштер Хемилюминесценция (iuapT.6ip.)

Бакылау 35,98 ± 0,51

Теж!рибе 1(нироксикаммен есерлссксн лимфоцитп культураныц - супернатанттары) Pi< 0,001 31,68 + 0,46

Теж!рибс 2 (мовалиспен оссрлсскен лимфоцитт! культураныц- супернатанттары) Р2< 0,001 27,31 + 0,40

Е с к с р г у

Pi- бакылаумен 1 теж1рибе арасындагы айырмашылык айкындылыгы Рг- бакылаумен 2 таж1рибе арасындагы айырмашылык айкындылыгы

Лимфоидты клеткаларыныц хемилюминесценцияны басу индекс! 1,5 жогары наукастар осы доршш заттарга шартты сез1мтал деп, ал хемилюминссцснцияны басу индекс! 1,5 томен наукастар дерпйк заттарга ссз!мтал емес дсп саналады. Наукастарды дэр!л!к затка сез!мталдыгына байланысты болу трасплантологияда копдырымды тойтару реакциясын басу ymiu циклоспоринд! тагайындауга колданылады /Bash M.I., ct all 1989/. А.Ш. Сейсенбаев наукастарды осындай белг!л!р!не байланысты болуд! ревматоидты артритт!ц (РА) иммунноденрессиялык см!нде колданды.

Кестеде корсет!лгендег!дей 1 айлык емнщ нотижслер! дорипк затка ер-турл! сез!мталды тонтарда in vitro буын индекс! томендеуше

байланысты пироксикам ушш (р<0,05), ал мовалис ушш (р<0,01) айцын. Ал кабынган буындар саны, ЭТЖ, температуралык, градиент керсеткиитершщ недэу1р томендегеш байкалады. Зерттеу KepceTKiuiTepi мовалис кабылдаган тонта пироксикам кабылдаган топпен салыстырганда айкын езгердь БДОА-бен ауратын наукастардыц ем нотижелерш, hfhh пироксикам мен мовалис™, зерттелш отырган культурадагы хемилюми- несценцияны басу индеке1меп салыстыру, осындай тест журпзуд1 СЕК,3-ды орынды тагайындаудьщ iueiniMi ретшде усынуга мумкпвдк бередь Бул ocipece мовалис yiuin орынды, ce6e6i мовалистщ ЦОГ-2 селектшт ингибиторы ретшде антиоксиданттык потенциалы анык, корсетшген. Б1здщ зерттеулер1м!зден алыпган нэтижелер буын ауыруларымен ауратып наукастардыц стероид емес кабынуга кареы колданылатын заттарга озшдж сез!мталдыгы туралы мел1мсттермеп кел1с1мд1 /Herbette L.G., et all., 1996/.

Жумыстарда /Posario Garcia-Vicuna., et all.,1997; Rainsrord K.D., et all., 1997/ мовалиспен баска СЕК.З-Ц антиоксиданттык, потенциалы лимфоидты клеткалар культурасыныц in vitro тэж5рбиелершде салыстыру журпзшген. Осы жагдайда мовалис хемилюмипесценция тестнвде ец жогары антиоксиданттык; осер корсегп. Б1здщ зерттеу нотижелер1м!з мовалистщ антиоксиданттык; потенциалы БОМ генерациясыныц индивидуальды дерсжесш керсетедь СЕК,3-ды in vitro жагдайында тацдау буын ауруларыныц, соныц ¡шшде БДОА-дыц емшде жаца корппстер ашады.

КОРЫТЫНДЫ

1. Б!ршнпл1к деформациялаушы остеоартрозбен ауыратын наукастардыц канында супероксидднсмутаза, каталаза белсендштшц кернект! озгер!стер1 жэне малонды диальдегид, супероксидт1 анион радикал жогарлауы болады, осыныц бор! майлардьщ аск,ын тотыгу нроцссшщ кушейуш жене "тотыгу стресшщ" дамуын корсстедь

1. Майлардыц аск,ын тотыгу жопе антиоксиданттык корганыс жуйелершщ бузылу дережес! б1рппшлж деформациялаушы остеоартроздыц синовит белпсше байланысты.

2. БДОА ауруы кезшде мовалис пироксикамга уксас клиникалык осер керсетед1 б1рак, жагымсыз жагдайлары етс томен.

3. БДОА емшде мовалист1 колдану майлардыц аскын тотыгу жонс антиоксиданттык корганыс процесшщ жагымды динамикасын камтамасыз стедЬ аурудыц клиникалы-фупкционалдык керсеткш1тершщ тез жопе кернсоч жаксаруына океледь

4. БДОА-бен ауыратын иаукастарда хемилюминесцснцияпы мовалиспсн басу индексш алдын ала зерттеу, опыц нэтижелтн болжауга мумкш/ик бередь

ТЭЖ1РИБЕЛ1К ¥СЫНЫСТАР

1. БДОА ауыратын наукастарды мовалиспен емдегенде, оныа антиохсиданггык потенциалын шндегп турде ескеру кажет.

2. БДОА емшде мовалис ЦОГ-2 селективта ингибиторы ретшде баска стероидты емес кабынуга карсы заттармен салыстырганда жагымсыэ acepi темен екепдкш ескеру кажет.

3. БДОА ауыратын наукастарда хемилюминесценцияны мовалиспен басу индексш алдын ала зерттеу, онын нетижелшн болжауга мумкщдж бередк

Диссертация тацырыбы бойынша жарнядапгап жумыстар

1. Садыкова ЗА, Сейсенбаев А.Ш., Тока баев А К., Муканов К.К. Биохемилюминесценция в изучении формирования миокарда Ц Ораалык Азия кардиолопарыныц II Контре с i: Баяндама тезистершен,-Алиаты, 1995. -Б. 117.

2. Садыкова З.А, Сейсенбаев А.Ш., Пестова Е.А, Инюшин В.М., Мусинова Г. P. Bioenergetic regulation and immunity //Альтернатиот медицина бойынша Халыкаралык конференция.-Бомбей, 1996.-Б.321.

3. Садыкова З.А, Сейсенбаев А.Ш., Мусинова Г.Р., Бейсенбаева КС. Окислительный стресс и биорсзонансная активация крови в клинике внутренних болезней //Биоплазма — феномен жизни: Халыкаралык симпозиум ку жаттрьшан. -Алматы, 1997.-Б.75-80.

4. Садыкова З.А, Сейсенбаев А.Ш., Мусинова Г.Р., Инюшин В.М. Биорезонансная активация крови в клинике ревматических болезней // Здравоохранение Казахстана. -1998.- К? 7-8. -Б. 28-31.

5. Садыкова З.А Циклооксигеназа-2 ингибшорыныд (мовалис) белсендоршген oneri метаболииер1 генерациясына ecepi // Здравоохранение Казахстана. -1999,- № 7-8. -Б. 71-77.

6. Sadikova Z.A, Seisenbaev ASh., Tupicin N.N. Modelling of anti-inflamatory and antioxidant effect of phytopreporations //Book of abstracts of international conference " Medicinal raw material and phytopreparations for medicine and agriculture". Караганды,-!999.-Б.348.

Радионализаторлык усыпыс:

Способ стимуляции антиоксидантной ращиты /Рационализаторлык усьшыс куэлш № 1782. 6.04.95.

САДЫКОВА ЗАМИРА АМИРОВНА

АНТИОКСИДАНТНЫЙ ПОТЕНЦИАЛ ИНГИБИТОРОВ ЦИКЛООКСИГЕНАЗЫ-2 ПРИ ПЕРВИЧНОМ ДЕФОРМИРУЮЩЕМ

ОСТЕОАРТРОЗЕ

14.00.05.- внутренние болезни РЕЗЮМЕ

Целью работы явилось изучение антиоксидантного потенциала нгибиторов циклооксигеназы-2 при первичном деформирующем остеоартрозе (ПДОА).

Обследовано 86 больных первичным деформирующем остеоартрозом, из них 61 получали мовалис и 25 - пироксикам. Изучали параметры окислительного метаболизма. Установлено усиление процессов перекисного окисления липидов у больных ПДОА, степень нарушения которого зависела от выраженности реактивного синовита.

Мовалис в сравнении с пироксикамом обладал достоверно высокой антиоксидантной активностью, при этом не вызывая побочных реакций со стороны внутренних органов.

Исследование антиоксидантного потенциала НПВП позволило разработать индивидуальный подбор мовалиса в опытах in vitro, для прогнозирования его клинической эффективности.

SADIKOVA ZAMIRA AMIROVNA

ANTIOXIDANT POTENTIAL OF CYCLOOXIGENASE-2 INHIBITORS AT PREDEFORMATION OF OSTEOARTHROSIS

14.00.05.- internal diseases

SUMMARY

The purpose of the work was the study of antioxidational potential of cyclooxigenase -2 inhibitors at predeformation osteoarthrosis.

86 patients with predeformation of osteoarthrosis were examined, among them 61 patients got movalis and 25 patients got piroxicam. Indexis of oxidant metabolism were investigated. It shoed intensification of lipid peroxidation process in patients with predeformation of osteoarthrosis, which degree of breaches depended on the degree of reactive synovits.

Movalis as compared with pyroxicam had a reliable high antioxidant activity and did not cause by-reactivus of inner organs.

Studies of antioxidation activity potential of non-steroids anti-inflammatory drugs have allowed to work out individual movalis administration in vitro exsperiments for the prognosis of its clinic efficiency.